Wiadomość przygotowana dla Stowarzyszenia Więcej Demokracji (Stowarzyszenie, które walczy o stosowanie mechanizmów demokracji bezpośredniej w Polsce)
*Wiadomość można kopiować dla celów niekomercyjnych po wyraźnym podaniu autora oraz linku
Pod koniec kwietnia ma być gotowa nowa Islandzka konstytucja. Co takiego wyjątkowego jest w tej ustawie zasadniczej Islandii? Otóż będzie to tak naprawdę pierwsza w historii świata konstytucja napisana przez „zwykłych” ludzi dla „zwykłych” ludzi (parafrazując Abrahama Lincolna, „of the people, by the people, for the people”,).
Ale może po kolei....
Pewnie przypominacie sobie jeszcze niedawną katastrofę finansową w Islandii z 2008 roku. Ówczesny rząd poprzez „liberalną” politykę dołożył swoją „cegiełkę” do upadku Islandii. Można powiedzieć, że „dopiero co” sprywatyzowane islandzkie banki: Kaupthing, Glitnir i Landsbanki w przeciągu kilku dni stały się niewypłacalne, co w konsekwencji zagroziło bankructwem całego kraju[1]. Skala tego zagrożenia była ogromna. Długi tych trzech banków wynosiły ok. 100 mld dolarów, czyli ośmiokrotność islandzkiego PKB[2].
Rząd chciał obarczyć tymi zobowiązaniami obywateli, jednak doszło do referendum[3], w którym Islandczycy, mimo stanowczych nacisków Unii Europejskiej zdecydowali się nie spłacać „nie swoich długów”[4]. W przeciwieństwie do krajów PIGS (Portugal-Ireland-Greece-Spain) Islandczycy jako jedyni nie ulegli presji międzynarodowej finansjery. Trochę wcześniej po falach protestów rząd musiał ustąpić[5]. Pojawił się nowy rząd, który wiele naobiecywał, między innymi demokrację bezpośrednią. Jednak jak to z rządami bywa, nie wiele zaczął wprowadzać w życie.
Islandczycy postanowili wziąć sprawy w swoje ręce
Jak historia uczy, nie można mieć zbyt dużego zaufania do polityków. Islandczycy postanowili napisać nową własną Konstytucję, tym razem bez ich pomocy[6]. Każdy, kto nie miał wcześniej nic wspólnego z polityką mógł się zgłosić do tworzenia nowej ustawy zasadniczej. Spośród ochotników wylosowano ok. 950 osób[7]. Zebrali oni postulaty, które według nich powinny znaleźć się w nowej Konstytucji. Zanotowano m.in. „demokrację bezpośrednią”, „ponowne upaństwowienie surowców naturalnych”, oraz, że „stanowiska państwowe mogą być przekazywane TYLKO i wyłącznie na zasadzie konkursów, wedle kompetencji, a nie znajomości”, itd... Na stronach http://www.thjodfundur2010.is dostępna jest pełna lista propozycji, którą da się przy pomocy tłumaczy internetowych dostatecznie zrozumieć bez znajomości islandzkiego.
Następnym krokiem było wybranie spośród 500 możliwych kandydatów 25-osobową grupę ekspertów - 15-stu mężczyzn i 10 kobiet[8][9]. Do końca kwietnia mają oni za zadanie spisać tę listę wniosków jako dokument o stosownym prawnym formacie.
Nie pozostaje nam nic innego, jak tylko trzymać kciuki za Islandczyków...cdn.
Wiadomość przygotowana dla Stowarzyszenia Więcej Demokracji (Stowarzyszenie, które walczy o stosowanie mechanizmów demokracji bezpośredniej w Polsce)
*Wiadomość można kopiować dla celów niekomercyjnych po wyraźnym podaniu autora oraz linku
----------------
Źródła:
[1] Hock, Martin (19.08.2010): Islands Bankrott ist noch nicht abgewendet w FAZ. http://www.faz.net/s/Rub09A305833E12405A808EF01024D15375/Doc~EC997519001... 28. marca 2011
[2] Hock, Martin (19.08.2010): Islands Bankrott ist noch nicht abgewendet w FAZ. http://www.faz.net/s/Rub09A305833E12405A808EF01024D15375/Doc~EC997519001... 28. marca 2011
[3]Nachrichtenredaktion SR DRS, (20.2.2011): Island: Präsident erzwingt erneut Volksabstimmung. http://www.drs.ch/www/de/drs/nachrichten/nachrichtenticker/oid.e44ea02ba... 28. marca 2011
[4] Herrmann, G. (06.03.2010, 12:56)Referendum der Wut, w sueddeutsche.de. http://www.sueddeutsche.de/politik/staatsschulden-in-island-referendum-d... 28. marca 2011
[5] Kaufmann, Bruno (26.1.2009):Island wagt den Neuanfang. http://www.drs.ch/www/de/drs/sendungen/echo-der-zeit/2646.bt10068528.html 28. marca 2011
[6] http://polityka.wykop.pl/ramka/544939/islandia-nowa-konstytucje-napisze-...,
[7]Redakcja Wiener Zeitung (08.11.2010) Island sammelt Bürgerwünsche für Verfassung, wi Wiener Zeitung. http://www.wienerzeitung.at/default.aspx?tabID=3861&alias=wzo&cob=526176 28. marca 2011
[8] ORF.at (30.11.2010):Bürger schreiben Islands neue Verfassung w news@orf.at. http://news.orf.at/stories/2028384/ 28. marca 2011
[9] Nikolo, Paul (30.11.2010): Constitutional Assembly Elected. http://www.grapevine.is/Home/ReadArticle/Constitutional-Assembly-Elected 28. marca 2011
Inne interesujące mniej lub bardziej oficjalne źródła:
http://whatcomforum.blogspot.com/2010/11/what-does-direct-democracy-look-like.html
http://principiis-obsta.blogspot.com/2010/03/island-ein-klares-und-massi...
http://en.wikipedia.org/wiki/2009_Icelandic_financial_crisis_protests
http://www.grapevine.is/Home/ReadArticle/Constitutional-Assembly-Elected
http://www.stjornlagathing.is
http://www.thjodfundur2010.is
Fotografie:
OddurBen (24 January 2009): 2009-01-16. Protesters at Austurvöllu, w Wikimedia. http://en.wikipedia.org/wiki/File:W16_Protesters_2826.JPG 29. marca 2011
Biekko (17.06.2007): The constitution of Iceland in close-up, w Wikimedia. http://is.wikipedia.org/wiki/Mynd:Stjórnarskrá_Íslands.jpg29. marca 2011
